Overdenking

“Niet ver daarvandaan brachten herders de nacht door in het veld…” (Lukas 2:8) 

in Australië vieren ze kerst in de zomer. Stel je voor: in de kerstvakantie naar het strand, een kerstboom naast het zwembad, lange lichte dagen… en dan het kerstfeest vieren! Moeilijk voor te stellen komen en voor u of jou misschien ook. Voor onze Nederland is kerst sterk verbonden aan de winter. Kunstlicht en kaarsen, kou en korte dagen. Een kerstavonddienst waar je in het donker naar toe loopt met een warme jas aan…  

Maar is dat wat Kerst tot Kerst maakt? Bij het allereerste kerstfeest, bij Jezus’ geboorte, was het waarschijnlijk geen winter. Kijk maar naar de tekst die hierboven staat. Toen Jezus geboren werd, brachten herders met hun schapen de nacht door op het open veld. Dat wijst er eerder op dat het zomer was! Het Bijbelse kerstverhaal heeft weinig met winter van doen. Kerst hoeft niet automatisch verbonden te zijn met kou en korte dagen. Ja, bij ons is dat toevallig zo, maar elders niet. In Australië niet, maar ook in Jezus’ tijd niet. Of denk aan Afrika of andere gebieden in de tropen waar nauwelijks seizoenen zijn. Daar vieren ze kerstfeest onder de mangoboom! 

En toch is kerst voor mijn gevoel, en ik denk dat dat voor de meeste Nederlanders geldt, heel sterk verbonden met lichtjes en met donker. Met de winter en een nieuw begin daarna. Het komt natuurlijk allemaal ook wel heel mooi uit om de betekenis van het kerstfeest beeldend aan te duiden. ‘De duisternis gaat wijken van de eeuwenlange nacht; een nieuwe dag gaat prijken met ongekende pracht’ zegt een lied. ‘Licht in de nacht’ zingt een ander lied, want Jezus is toch immers het Licht der wereld? En is de wereld niet vol duisternis – figuurlijk dan?  Het is heel lastig, merkte ik, om de christelijk betekenis van Kerst uit te leggen zónder in termen van ‘donker en licht’ te vervallen.  

En toch is Kerst niet het christelijke midwinterfeest. Jezus’ geboorte is iets dat je het hele jaar door mag vieren, iets waar je in alle seizoenen blij mee mag zijn. Want daar gáát het om immers: dat Jezus is geboren. Waarschijnlijk in een zomernacht, maar dat is de kern niet. Hier gaat het om: dat Jezus is geboren, en wie Hij is, dat kindje in de kribbe.  

Wie Hij is, dat vertelt een engel aan de herders die daar buiten de nacht doorbrachten: “vandaag is in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de Messias, de Heer”. Dit is de reden om zijn geboortedag te vieren! Dat de redder is geboren, de aan Israël beloofde Messias. Ja, dat dit kindje niemand minder dan de Heer Zelf is –  God in ons midden gekomen. Dat de Heer ons niet aan onszelf overlaat, maar opzoekt. Dát is Kerst.  

God zoekt ons op, in onze warrige wereld. In onze duisternis, mag je wel zeggen. Kijk binnenkort de jaaroverzichten maar weer langs – die zijn inderdaad donker, en dat is de wereld waar we in leven. Dat donker zit zelfs in onszelf. Maar nu is Jezus gekomen. En Hij brengt licht, figuurlijk licht, in een figuurlijk donkere wereld. Donker niet doordat het winter is, maar doordat we van God los zijn geraakt. En nu dít wonder: dat de Heer Zelf ons opzoekt! 

Dit is kerst, dat Jezus is gekomen, de redder, de Messias, de Heer. Ga je mee? Eerst maar met de herders naar de stal, om Hem als kindje te bekijken en je te verwonderen. Dan met de wijzen mee, om te komen en Hem te aanbidden. En dan mee met zijn leerlingen, om Hem te volgen waar Hij ook gaat. In zomer en winter, in hitte en koude, in Nederland of Australië. Jezus is gekomen. Kom mee – uit je kerstbubbel van lichtjes en slingers, achter Hem aan in Gods licht! 

Ds. Adriaan Molenaar