Is de preek iets van de dominee of van de gemeente? Of van Gods Geest?
Of spelen dominee en gemeente allebei een rol in de preek en blaast Gods Geest door beiden heen?
Ik denk dat laatste. Niet ‘of-of’, maar ‘en-en’. Niet alleen: de dominee praat en de gemeente luistert. Tuurlijk, dat ook. Maar ook omgekeerd.
De dominee luistert ook. Hij is zelf de eerste hoorder van het Woord, voor zichzelf.
De tekst, de grondtalen, de achtergronden: wat wilde de schrijver tegen zijn oorspronkelijke gehoor zeggen? Met dat in het achterhoofd beluistert de dominee ook de gemeente in catechese, pastoraat en allerlei kerkenwerk.
Hij beluistert de tijd waarin hij leeft, via het nieuws, op de volleybal, in het gewone dagelijkse leven, verdiept door achtergrondliteratuur. Hij is als een spons die zich vol zuigt met al het beluisterde.
Dat brengt hij allemaal innerlijk in gesprek met het Woord van God voor die zondag.
Geleidelijk aan rijpt dit tot een hoofdlijn, een focus. Een doel om te (s)preken. Daarna gaat hij zich uitwringen… en wordt de preek geboren. Soms in één keer als een overvloedige plons. Soms met hangen en wurgen druppeltje voor druppeltje – ook dat hoort erbij. Altijd met gebed om Gods Geest voor de opbouw van de gemeente, de eer van de Spreker.
Elke week opnieuw. Soms twee keer.
En dan op zondag ‘gebeurt’ de preek. In de liturgie wordt hij tot levende stem.
Opnieuw ingebed in gebed om de Geest die Here is en levend maakt. De gemeente luistert, denkt mee, voelt zich gekend, wordt aangeraakt, getroost, vernieuwd. Er ‘gebeurt’ wat. Van Godswege. Dat is de hoge inzet.
Natuurlijk is het niet altijd ‘raak’. Dat kan ook niet. Soms heeft de dominee zijn dag niet – dat gebeurt weleens. Soms is een gemeentelid vergeten zichzelf geestelijk voor te bereiden – moet dat dan? Soms roepen de voorbeelden geen herkenning op – over wie heeft hij het eigenlijk?
Gelukkig hebben de lezing van het Woord, de liederen en de muziek ook hun zeggingskracht. En aan het einde van de dienst krijgen we altijd nog de zegen van God mee, zegt men weleens. Inderdaad geen kleinigheid. Opnieuw die hoge inzet: GODS zegen!
Maar…, als de preek nu zowel van de dominee als van de gemeente is, kunnen we die samenwerking dan niet iets verder uitbouwen?
Daar heb ik een idee bij. Ik zoek een aantal mensen die één of twee keer met mij mee willen doen in dat mooie voorbereidingsproces.
Hoe dan? Via de e-mail stuur ik enkele weken van tevoren een Bijbelgedeelte waarover ik ga preken. Luister met mij mee naar dat gedeelte, lees het een paar keer door, zelf of in het gezin.
Waar raakt het aan je leven? Of raakt het niet? Waarom (niet)? Roept het vragen op? Roept het verlangen wakker? Verdriet? Blijdschap? Weerstand? Raakt het aan nieuwsberichten van de laatste tijd? Aan ons samenleven? Mail mij zulke indrukken terug. Ik neem ze dan mee in de spons. Ze zullen hun sporen nalaten in de preek.
Met verschillende gezinnen heb ik hier al over gesproken, in mijn bezoekronde afgelopen voorjaar. Ook andere gemeenteleden, jong en oud, wil ik van harte uitnodigen om mee te doen.
Mocht iemand zelf geen e-mail gebruiken, dan kan het misschien via één van de kinderen of een goede kennis. Laat mij graag via de e-mail weten als u/jij mee wilt doen, dan neem ik je op in de mailing.
Of als een aantal mensen liever een uurtje bij elkaar komt om in de vorm van Bijbelstudie met gesprek daarover het gedeelte met mij door te nemen, laat het me weten, dan kijken we wat mogelijk is.
Is er trouwens een thema of Bijbelgedeelte waar je graag eens een preek over zou horen, laat me dat ook gerust weten. Ook dat neem ik mee in mijn overwegingen.
Zou dit geen manier kunnen zijn waardoor de Geest nog krachtiger dat machtige Woord van God in de concreetheid van onze levens gaat blazen?!
Waar de Geest waait, wordt Leven gewekt, tot heil voor onszelf, tot opbouw van de gemeente en tot zegen voor onze omgeving.
Dat lijkt me de moeite waard.
Doe je mee?
Dan zie ik graag je aanmelding tegemoet!
Ds. Adriaan Theunisse
awjtheunisse@kliksafe.nl
Hervormde Gemeente Beekbergen 